Межегей школазынын эге класс башкызы

Чамыян С. К. тургускан

Мөөрей  «Школанын хааны».

Сорулгалары:

1.Классның хаанын оолдарга янзы-бүрү  шылгалдалар кылдыртып алгаш тывар ;

2.Дылын сайзырадыр, сөс курлавырын  байыдар.

3.Эр кижилерни хүндүлеп , тура-соруун быжыктырып , сүлдезин көдүрер  сорулга-биле  эрттирер.

4.Эрес, кашпагай , дидим, чүткүлдүг  болурун кижизидер.

 Дерилгези:чурук(эр кижи чураан, аът кырында олуруп алган, халдып орар), ада дугайында үлегер  домактар, магнитофон, кассета, тиилекчилерге тыпсыр медальеннар, белектер.(«Тыва оолга»деп ыры).

                      Класс шагының чорудуу.

1.Орг. кежээ.

2.Башкының сөзү.

  Дүштекиниң мендизи-биле, адалар , авалар , оолдар, башкылар!

   Бөгүнгү  класс  шагын ажыдарын  чөпшээреңер!

Класс шагын «Эрниң эрези» деп адап  алганывыс  анаа эвес.Бистер бөгүн  оолдарывыстың эң-не эрезин тып, «Клазывыс  ханы» деп  тергиин атты тыпсыр дээш чыглып келдивис.

 Эр  кижи шагдан  бээр ханы угаанныг, тура соруктуг , күштүг ,өг- бүлезиниң  азыракчызы , камгалакчызы  болгаш чөлеңгиижи.

   Бистиң клазывыс оолдары  келир үениң  камгалакчылары , өг-бүлелерниң  чөлеңгиижи , келир үенин  адалары- дыр.

   Бистиң  адаларывыс  оолдарынга үлегер-дир. Өгнүң эр кижи кылыр  ажылынга  оолдарның  киириштирер , аңаа өөредир.Оларны бойдусче , төрелдеринче эдертип , эш- өөрү-биле эдериштирер .Иезин , херээжен кижини   хүндүлээр , оларга эптиг- эвилең  болурунга  кижизидер. Ада  кижиниң  ажы-төл  кижизидеринге  ролюн  бедидер сорулгалыг бо класс шагын  эрттирип турар бир сорулгавыс ол.

                 Ажылга-даа, спортка-даа, эртемге-даа

                 Аажок-ла  оолдарывыс кызымак-дыр,

                 Езулуг эр  болганынга  чоргаарланып,

                 Йөрээл сөстү өөрүшкүлуг сөглеп тур бис.

                 Амыдырал- чуртталганың оруктары

                 Амыр эвес, берге дээрзин утпайн чорзун,

                 Чонуңарның аразынга төлептиг бооп

                  Чандыр баспайн, бурунгаар- ла чүктүп чорзун.

Амыдырал аар чүгүн чүктеп чоруур

Ада кижи бурун шагдан хундүткелдиг

Алган эжин, ажы- төлүн азыраар дээш

Амыр- дыжын, ажыг- човаан утту кааптар.

Хөгжүмнүг байыр.

 Ыры « Ачамга» (ачаларынга белеткеп алган открыткаларын бээр).

    Шүлүктер номчуур.

 Оран- чуртту камгаражыр оолдары

Омак- хөглүг,  күчү-сүрлуу бедизин дээш

Ада сөзүн чагывышаан, школага

Арга- сүме кадып бээрин диледивис.

Оореникчинин ачазынга сос бээр.

 Класстың хаанын биске тыпчып

Билиин көрүп, үнелелин шынныг берип

Тала  дугай, төрел тыртпас жюрини

Шиитсин дээш өрү дөрже  чалап тур бис.

                 ( Жюриниң кежугуннерин таныштырар/).

            Мөөрейлер.

1.Бодун таныштырары

Бир-ле дугаар үнер ээлчег

Чаяан болуп сенде келди

Салым-чолдуң деткимчезин

Бүзүредип шыдаар боор сен

Сөөлгү ээлчег онаашты дээш

Сүрээдеве , мунгарава

Эштериңден чыда кагбайн

Эрезиңни көргүзүп  көр.

Частып орар чечек ышкаш омак  хөглүг

Чараш оолдар мөөрейи чоруп туру

Угаангырлар , аваангырлар, шевергиннер аразындан

Клазывыс хаанын тып, чалаалыңар.

(номерлерни шилип алган турар)
Чангыстап бодун таныштырар.

  Мөөрейниң бирги ээлчээ эрте берди

  Магаданчыг солун болгаш  эки-дир че

  Ава-ача, уруглары демнежипкеш

  Айтырыглар харыызын тып шенежиили.

2.Чайгы стиль:

Эр кижиниң уктуг ады

Эгезинден йөрээлгелиг –

Хүнче чүткээн чечек ышкаш

Күзел долган идегел бар.

            Хөгжүмнүг чапсар.

      Ыры  « Ачай»

  3. Талантызын  көөр..

«Клазывыс ханы» чараш атка төлептигге чоргааранчыг Хундулуг ат тыпсыр дээштин

Ал бодун, талантызын коргузерин

Дынгылдайлап силерлерни чалап тур бис!

Хогжумнуг чапсар. Танцы «Ачамга»

4. «Чемзиг холдар» деп моорей.

 Кылып алгаш келген чемин тайылбырлаар, жюриге бээр.

Коорге   черле оожум-даа бол

Көскулеңнеп шыдавас бол

Турум  чаңныг, топтуг, кежээ

Тулган оолдар бистерде бар

Холу чемзиг, анаа орбас

Херечизи  кылып алган чемнери-дир

Шиидип орар жюривиске

Баарынга бараалгадып берээлиңер

          Ыры «Мээң дуңмам»

5. Күш-шыдалын  шенежири.

  1. Турза узун, тутса мөге

      Тулган эрес оолдар боор,

      Күжүн  шенээр мөөрейже

      Оолдарывыс чалап аалы

Шак  ол мөөрей экер эрниң

Чүткүл-соруун чуглендирер

Шак ол чаңчыл  тыва кижи

Сүзүглелин  хей-аът киирер

Өгбелерниң  чонга өргээн

Өнчүзү  бооп  мөнге артар.

 1.Тевек

 2.Нажимание

 3.Күш шенежири

 4.Аът шалбадаары

 5.Хүреш

6. Авангард

7. Могелер девиири.

Мөөрей-даа  адакталды

Билдилиглер илереп тур

Бөгүн  кымның  шылгарааны

Бичии болгаш билдине бээр

Келген чоннуң хөңнүн чазап

Кезек ырдан бадыраалы  

Туңнел үнүп келгижеге

Түрүй берген олурбас-дыр

Хөй чон-биле кады хөглеп

Хөглүг баштак чаңнап аалы

Ыры «Тыва оолга», «Мээң ачам» деп чогаадыгларны  номчууру.